Cervix (دهانه رحم) یک بافت استوانه ای است که انتهای فوقانی واژن را به رحم متصل می کند و از رشته های عضلانی تشکیل شده است. قسمتی که در معاینه دیده میشود اکتوسرویکس و کانال سرویکس که در تماس با رحم می باشد اندوسرویکس می نامند. به التهاب سرویکس، سرویسیت میگویند. حالتی که در آن سلول های استوانه ای اندوسرویکس به سمت بیرون حرکت کرده و به صورت قرمز و مخملی دیده می شود Cervical ectropion (بیرون زدگی سرویکس) یا زخم دهانه رحم می گویند.
اندوسرویکس توسط 15-20 لایه cell Squamous (سلولهای سنگفرشی) و آندوسرویکس با cell Glandular (سلول های استوانه ای) پوشیده شده است. محل تلاقی سلولهای سنگفرشی و استوانه ای را transformation zone یا ناحیه تبدیلی T.Z مینامند که منشا بیشترین تغییرات سلولی (سرطان سرویکس) می باشد.
شایعترین علت زخم دهانه رحم
شایعترین علت سرویسیت کلامیدیاتریکوماتیس است و بقیه علل به ترتیب: گونوکوک (سوزاک)، تریکوموناس واژینالیس، کاندیدیا، استرپتوکوک گروه B ، گاردنلا واژینالیس می باشد.
کلامیدیاتریکوماتیس و نایسریا گنوره آ (عامل سوزاک) بیشتر در اندوسرویکس و کاندیدیا آلبیکنس، ترکوموناس و HSV در اگزوسرویکس سبب عفونت و زخم می شود.
عوامل غیر عفونی مانند تروماهای موضعی که در اثر عوامل خارجی مثل وسایل جراحی در سقط الکتیو، پساری، نخ IUD ، تامپون، سرویکال کاپ، اسپرم کش ها، حساسیت به لاتکس، پرتودرمانی، بیماری های التهابی سیستمیک، عدم تعادل هورمونی ( سطح استروژن پایین یا پروژسترون بالا در توانایی برای حفظ بافت سالم سرویکس اختلال ایجاد می کند).
بیشتر بخوانید: پاکسازی واژن از عفونت + علائم،علت و درمان
سرویست ویروسی
دو ویروس HSV و HPV باعث التهاب و زخم دهانه رحم می باشد.
(HSV) Herpes simplex virus
تیپ های I و II HSV باعث هرپس (تبخال) ژنیتال می شود که عمدتاً ناشی از تیپ II می باشد. که به دو صورت اولیه و رکورنت رخ می دهد.
عفونت به صورت وزیکولهای دردناک متعدد در زمینه اریتماتو شروع می شود. و سریعاَ به هم پیوسته و زخمهای بزرگ را ایجاد می کند. درگیری سرویکس در 80 درصد عفونت های اولیه رخ می دهد که به صورت وزیکولها و اولسرها و ضایعات قارچی تظاهر پیدا می کند و از کارسینوم مهاجم قابل افتراق نیست.
در عفونت های رکورنت درگیری سرویکس کمتر بوده و بهبودی سریعتر است. در عفونت های اولیه علائم بارزتر بوده و همراه با علائم سیستمیک، تب، خستگی و درد ژنرالیزه می باشد.
(HPV) Human papilloma virus
شایعترین عفونت ویروسی سرویکسی HPV می باشد. تظاهرات کلینیک HPV به صورت :
- Condylomate Acuminata (زگیل تناسلی) اگزوفیتیک کلاسیک که به ندرت در سرویکس یافت می شود.
- تغییرات همراه با نئوپلازی سرویکس می باشد.
اهمیت HPV از آن جهت می باشد که می تواند منجر به ایجاد ضایعات پره کانسر(پیش سرطانی) شود.
عفونت های سرویکس ممکن است منجر به ایجاد آتیپی سلولی در P.S شود این آتیپی یک پدیده نیمه اختصاصی است و باید از تغییرات نئو پلاستیک افتراق داده شود.
موارد تشخیص میکروارگانیسم های اختصاصی
تشخیص
علائم بالینی (تندرنس سرویکس، آدنکس ها و ناحیه تحتانی شکم، دیس پارونیا (درد هنگام نزدیکی)، دیزوری (سوزش ادرار)، فرکوئنسی (تکرر ادرار)، خونریزی بین پریودها، ترشحات بدبو، و اگر عفونت سرایت کند سبب PID ، سالپنژیت (عفونت لوله های فالوپ) و هیدروپس و EP و در نهایت نازایی می شود.
معاینه با اسپکلوم (سرویکس قرمز مخملی و شکننده می تواند همراه با کیست های ناپوتین باشد). تست های آزمایشگاهی، کولپوسکوپی، بیوبسی سرویکس.
عفونت ها و زخم دهانه رحم ممکن است منجر به ایجاد آتیپی سلولی در P.S شود. این آتیپی یک پدیده غیر اختصاصی است و باید از نظر تغییرات نئوپلاستیک افتراق داده شود.
موارد آزمایشگاهی تشخیص میکروارگانیسم های اختصاصی
ترکوموناس واژینالیس= Weet smear
کاندیدیا آلبنیکس= KOH
Koillocytosis = HPV (هاله دور هسته)
HSV = سلولهای بزرگ چند هسته ای و هسته های محتوی اجسام انکلوزیونی
بیماری های منتقله جنسی (STD) یا عفونت های منتقله جنسی s(STI) از راه تماس جنسی منتقل می شود.
بسیاری از عفونت های لگنی و به دنبال آن (PID) از طریق تماس جنسی اتفاق می افتد.
عفونت کلامیدیایی
کلامیدیا یک پارازیت داخل سلولی اجباری و بسیار نزدیک به باکتری گرم منفی می باشد. شایعترین عامل زخم دهانه رحم کلامیدیا بوده که بصورت اکتوپی شکننده مرکزی همراه با موکوس چرکی و اروزیون و هایپرتروف ظاهر می شود. کلامیدیا در موقع تولد می تواند از طریق کانال واژن به نوزاد سرایت کرده و کونژکیتویت (التهاب و قرمزی صلبیه چشم) و پنومونیت (التهاب ریه) دهد.
عفونت های کلامیدیایی دستگاه تناسلی :
لنفوگرام ونوروم ( LGV)
Urethritis (اورتریت غیرگنوکوکی)
Cervicitis (عفونت و التهاب لوله های فالوپ)
زخم تناسلی
برخی از عوامل (STD) باعث Genital ulcer (زخم تناسلی) به ویژه در ولو می شود.
Herpes genitalis = HSV (تبخال تناسلی)
وزیکولهای متعدد همراه با اولسرهای دردناک بسیار کوچک ناشی از HSV و HZH (ویروس واریسلازوستر) می باشد.
(HPV) Human papilloma virus
ویروس منتقله از راه جنسی می باشد که باعث تغییراتی در سلول های دهانه رحم، دیسپلازی و سرطان می شود. عفونت HPV می تواند به زگیل های تناسلی و ضایعات پیش سرطانی تبدیل شود اما مستقیماً باعث زخم نمی شود.
سفلیس
از انواع STD که ناشی از باکتری تروپونما پالیدوم می باشد که بصورت زخم های سفت عفونی، بدون درد و خارش ظاهر می شود.
Ingoinal granuloma (گرانولوم مغبنی)
از انوای STD بوده و عامل آن باسیل گرم منفی (کالیماتو باکتریوم گرانولوماتوزیس) می باشد. که پاپولهای اولیه زخم شده و بصورت یک گرانولوم قرمز و بدون درد در می آید و می تواند گسترش پیدا کرده به آنوس ورکتوم هم برسد در این بیماری غدد لنفاوی بزرگ شده بدون درد می باشد. عفونت می تواند سبب ایجاد Scare (جای زخم) ژنیتال Depigmentation ( بدون رنگدانه شدن پوست)، فیبروز لنفاوی و اِدم ژنیتال شود.
Lymphogranuloma venereum ( LGV)
از انواع STD می باشد که توسط سروتیپ های L1، L2 ، L2a ، L3 ، کلامیدیا تراکوماتیس ایجاد می شود. در اصل یک عفونت لنفاوی بوده که از طریق پوست وارد سیستم لنفی می شود و بیشتر در همجنسگرایان مرد می باشد، زخم تناسلی در مراحل اولیه بدون درد بوده که خود به خود بعد از 3 الی 10 روز بعد از عفونت بهبود می یابد.
در مراحل بعدی غدد لنفاوی کشاله ران متورم و دردناک شده، اشکال در تخلیه لنفی، لنفاژیت و لنفادنیت محتمل است. گاه پروکتیت و سرویست دیده می شود.
بیشتر بخوانید: عفونت واژن و آنچه باید درباره آن بدانید
راه تشخیص
بررسی آنتی ژن کلامیدیا و جستجوی آنتی بادی L1، L2، L3 کلامیدیایی
Chahncroid (شانکروئید)
از انواع STD می باشد و عامل آن باکتری Hemophilus ducreyl است . این باکتری بیشتر در مناطق آفریقایی دیده می شود. دوره کومون 2 الی 4 روزه داشته اولین تظاهرات به صورت جوش کوچک التهابی است که پس از 2 الی 3 روز زخم شده حاله مشخص دارد. همراه با لنفودنوپاتی دردناک و یکطرفه اینگوینال، در 25 درصد موارد غدد لنفی چرکی شده و به خارج سرباز می کند.
Genital TB (سل تناسلی)
عفونت ناشی از باکتریوم توبرکولوزیس می باشد، در زنان لوله های فالوپ و آندومتر را درگیر می کند و باعث ناباروری، درد لگن و بی نظمی قاعدگی می شود. سل تناسلی به دنبال عفونت اولیه (عفونت ریوی) و از طریق هماتوژن بروز می کند.هماچوری (خون در ادرار)، ویزوری، فرکوئنسی وجود دارد و در 90 درصد U/A هماچوری و پیوری (چرک در ادرار) دیده می شود.
Gonorrhea (سوزاک)
عفونت STD ناشی از دیپلوکوک گرم منفی نایسریا گنوره آ، می باشد که در اندوسرویکس جای می گیرد و با ترشح چرکی، دیزوری، فرکوئنسی، تب و دردهای لگن تظاهر پیدا می کند، دوره کمون 3 الی 5 روزه دارد.نایسریا باعث عفونت بارتولن و تشکیل آبسه های بارتولن می شود.آبسه های بارتولن می تواند به مفاصل و قلب سرایت کرده در صورت عدم درمان باعث التهاب مفاصل و آندوکاردیت شود. آبسه بارتولن دردناک و چرکی بوده ممکن است خود به خود تخلیه شود یا نیاز به درناژ و انسزیون داشته باشد.
(HIV) یا ویروس نقص سیستم ایمنی
رترو ویروسی با یک نوع منحصر به فرد از ترانس کریپتاز معکوس است. که به ویروس که به امکان می دهد در داخل سلول آلوده RNA را به DNA کدگذاری کند. سپس ویروس به طور غیر قابل برگشت وارد DNA میزبان می شود. این گونه درهم آمیختگی ساختار های ژنتیکی ویروس و میزبان باعث تغییراتی در عملکرد سلول شده. و در نهایت منجر به تخریب سلولهای میزبان می شود.
سه راه اصلی انتقال:
- تماس خونی(سوزنهای آلوده در معتادین و …)
- انتقال از طریق جنسی
- حوالی زایمان از مادر آلوده به جنین یا نوزاد (از طریق تماس داخل رحمی یا در زمان زایمان) انتقال از طریق شیر مادر به کودک
(بیماری های منتقله جنسی به صورت همزمان انتقال HIV را افزایش می دهد).
با ما در تماس باشید:
